Artykuły

We współczesnej architekturze wzrosło zarówno znaczenie, jak i rozmiary okien. Znakiem nowoczesności współczesnych domów stały się duże przeszklenia – kiedyś kojarzyły się z budynkami użyteczności publicznej, dzisiaj ze względu na możliwość otwierania coraz silniej przenikają do przestrzeni prywatnej. Duże okna są chętnie stosowane w nowoczesnych domach, ponieważ wyraźnie przerywają litą płaszczyznę ścian i dodają lekkości optycznie ciężkim murom. Okna panoramiczne i witrynowe przenikają również do tradycyjnej architektury, gdzie przełamują masywność budynków, w przypadku starych remontowanych domów przeszklenia zupełnie zmieniają ich charakter – dobrze zakomponowane podkreślają atuty domów z przeszłości i pokazują ich ponadczasowość. Duże przeszklenia są również wyróżnikiem elewacji domu energooszczędnego. We wnętrzach duże, ponadstandardowej wielkości okna pozwalają zrealizować modę na przestronne wnętrza – powiększają optycznie pomieszczenia, a także wpuszczają więcej naturalnego światła.

Zamiast tradycyjnych okien – panoramiczne

Szerokie, panoramiczne okna nie tylko otwierają dom na otoczenie, ale też zacierają bariery między światem zewnętrznym a wnętrzem domu – dzięki nim dom przekracza granice przestrzeni wewnętrznej i zewnętrznej. Okna panoramiczne przełamują tradycyjny kształt okien – przybierają zazwyczaj formę podwyższonego lub poszerzonego prostokąta w wersji maxi, są też pozbawione tradycyjnych podziałów. W zgodzie z tą tendencją idzie również tworzenie z dużych przeszkleń wyszukanych kompozycji, które niekiedy zajmujących powierzchnię całych ścian. Przeszkleniami podkreśla się również wysunięte elementy elewacji wypełniając nimi nowoczesne wykusze lub ryzality. Duże tafle szkła wnoszą także powiew świeżości w jeszcze jednej sferze – widoczne w znacznym stopniu wnętrza stają się integralnym elementem elewacji. Duże okna z taflami szyb podzielonych szprosami to próba połączenia tradycyjnej formy okna z nowoczesnym dążeniem do dużej powierzchni przeszkleń. Moda na duże przeszklenia weszła również na dachy – na ich połaciach można zainstalować panoramiczne okna dachowe lub okna kalenicowe otwierające dom na niebo. Dzięki temu dach przestaje być postrzegany jako jednorodna monotonna płaszczyzna – błyszczące w słońcu tafle szkła na dachu to symbol nowoczesności i krok ku realizacji wizji szklanych domów przyszłości.

Duże przeszklenia w domu energooszczędnym

Duże okna należą do wyróżników architektury energooszczędnej. Jak to możliwe skoro przeszklone powierzchnia są znacznie zimniejsze niż ściany? Aby zminimalizować straty ciepłą zaleca się stosowanie okien o wysokich właściwościach termoizolacyjnych. Biorąc pod uwagę przepisy obowiązujące od 2017 r. nie może on być wyższy niż 1,1 W/(m²·K), a po 2021 r. nie niższy niż 0,9 W/(m²·K). Z drugiej strony promienie słoneczne wpadające przez okna są traktowane jako dodatkowe źródło pozyskiwania energii potrzebnej do ogrzania domu. O pozytywnym bilansie energetycznym okna decyduje także wysokość współczynnika g, który, mówiąc najprościej, informuje, ile energii słonecznej pozyskuje okno. W ten sposób można zrekompensować straty ciepła ponoszone przez okna, ale jest to możliwe, jeśli duże okna umieszczone są po stronie południowej, południowo-wschodniej oraz południowo-zachodniej – gdzie intensywnie świecące słońce w słoneczne dni dostarcza najwięcej darmowej energii do wnętrza. Trzeba jednak pamiętać, że aby łapanie promieni słonecznych było jak najbardziej efektywne, możliwe jest odchylenie ściany z oknem jedynie o 15 stopni. Z punktu widzenia efektywności światła wpadającego przez okna ważny jest też kształt okien – więcej światła wpada przez okna wydłużone niż szerokie. Duże przeszklenia o wysokim współczynniku g są jednak powodem przegrzewania się pomieszczeń latem. Stąd ciągłe poszukiwania coraz bardziej skutecznych przesłon – w nowoczesnej architekturze prym wiodą zewnętrzne żaluzje przesuwne tworzące często formę ekstrawaganckiej elewacji.

zdjęcie otwierające: K. Jankowska